PETRONAS dan PETROS Capai Kata Sepakat Bersejarah: Babak Baru Autonomi Tenaga Sarawak Berlandaskan Semangat MA63

 

Di tengah gemuruh sorak-sorai Gawai Dayak 2025 yang berlangsung penuh adat dan tradisi di Borneo Convention Centre Kuching (BCCK), satu pengumuman penting yang telah lama dinanti-nantikan akhirnya disampaikan oleh Perdana Menteri Malaysia, Datuk Seri Anwar Ibrahim. Dalam ucapannya yang hangat dan sarat makna, Anwar mengesahkan bahawa Petroliam Nasional Berhad (PETRONAS) dan Petroleum Sarawak Berhad (PETROS) telah mencapai kata sepakat secara prinsip berkenaan pengurusan dan pengagihan sumber minyak serta gas di negeri Sarawak. Persetujuan ini bukan sekadar pencapaian teknikal antara dua entiti gergasi dalam sektor tenaga negara, tetapi turut mencerminkan kematangan hubungan antara Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri yang kini berpaksikan keadilan, kesetaraan dan penghormatan terhadap semangat Perjanjian Malaysia 1963 (MA63).

 

Rundingan Sukar, Tetapi Bermaruah

Dalam nada yang tenang namun tegas, Perdana Menteri mengisahkan bahawa proses rundingan bukanlah satu perjalanan yang mudah. Beliau sendiri mengetuai perundingan di peringkat akhir, menyaksikan sendiri ketegasan pimpinan Sarawak yang digambarkannya sebagai "panglima-panglima" yang bukan sahaja teguh berprinsip, tetapi juga keras dalam mempertahankan hak rakyat mereka.

“Saya tahu benar, kerana saya sendiri mengetuai rundingan peringkat akhir. Ia tidak mudah. Panglima-panglima Sarawak ini semua bukan sahaja firm tetapi juga keras, tetapi saya hormati mereka kerana membawa aspirasi rakyat Sarawak,” kata Anwar, membangkitkan tepukan gemuruh hadirin yang membanjiri dewan konvensyen.

Bagi beliau, kata sepakat ini bukanlah hasil kompromi politik atau pengaruh kekuasaan, tetapi lahir daripada keikhlasan untuk mewujudkan keadilan antara negeri dan pusat, serta pengiktirafan terhadap kematangan Sarawak sebagai entiti yang mampu mengurus sumbernya sendiri secara berkesan.

 

Tolak Tuduhan Retorik Politik

Mengulas mengenai dakwaan bahawa persetujuan ini hanyalah sebahagian daripada strategi politik Anwar untuk meraih sokongan Sarawak, beliau menegaskan bahawa pendekatan Kerajaan MADANI tidak berlandaskan retorik, sebaliknya berpaksikan prinsip moral dan tanggungjawab kepada semua rakyat tanpa mengira latar geografi mahupun etnik.

“Kita tidak boleh membiarkan kemakmuran melimpah tetapi kemiskinan terbiar. Semua wilayah, sama ada di kota, pinggir bandar atau pedalaman perlu menikmati hasil pembangunan,” katanya dengan lantang. Kenyataan ini sekaligus memperlihatkan bagaimana Kerajaan Persekutuan kini lebih bersifat inklusif dalam memastikan hasil negara dikongsi secara adil dan saksama, tanpa meminggirkan mana-mana wilayah.

 

PETROS: Manifestasi Autonomi dan Kebangkitan Anak Sarawak

Salah satu aspek paling signifikan dalam pengumuman Anwar adalah peranan penting PETROS yang kini bukan lagi sekadar syarikat negeri biasa, tetapi menjadi agen pelaksana hak autonomi Sarawak dalam industri tenaga. Menurut Anwar, kemunculan PETROS sebagai pemain utama dalam perancangan dan pengurusan sumber tenaga negeri ini merupakan hasil kesedaran dan keupayaan rakyat Sarawak sendiri.

“PETROS adalah hasil kesedaran dan keupayaan anak Sarawak yang berkelayakan. Mereka sudah bersedia dan harus diberi ruang. Ini bukan tahun 70-an lagi,” ujar beliau. Kenyataan ini membawa mesej kuat bahawa rakyat Sarawak kini memiliki kompetensi, kematangan dan legitimasi untuk mengurus sumber alam mereka sendiri, sejajar dengan semangat federalisme yang dinyatakan dalam MA63.

Anwar turut memetik pentingnya memberi ruang kepada tenaga tempatan, bukan sekadar untuk berdikari, tetapi juga sebagai simbol maruah negeri dalam era pembangunan moden.

 

Mengiktiraf Peranan Pemimpin Sarawak Terdahulu

Dalam ucapannya yang berlapis pujian dan penghargaan, Perdana Menteri turut menzahirkan penghormatan kepada Yang di-Pertua Negeri, Tun Pehin Sri Dr Wan Junaidi Tuanku Jaafar, yang memainkan peranan penting dalam membuka jalan kepada rundingan minyak dan gas yang lebih adil. Sebagai bekas Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Parlimen dan Undang-Undang), Tun Wan Junaidi telah meletakkan asas penting dalam memperjuangkan pengembalian hak-hak negeri Sarawak di bawah MA63, sesuatu yang kini mula dilaksanakan dengan lebih konkrit.

“Beliau telah membuka jalan ke arah pelaksanaan perjanjian berkaitan minyak dan gas menerusi rundingan yang dimulakan semasa pentadbirannya,” ujar Anwar penuh hormat.

 

Abang Jo: Sarawak Tidak Mahu Dominasi, Tetapi Keberkesanan

Premier Sarawak, Datuk Patinggi Tan Sri Abang Johari Tun Openg dalam nada yang sama turut mengalu-alukan kejayaan rundingan ini. Bagi beliau, perjanjian ini bukan sekadar kejayaan teknikal tetapi lambang kepercayaan antara dua kerajaan yang masing-masing mementingkan kesejahteraan rakyat.

“Sebagaimana saya katakan, kalau Sarawak maju, Malaysia pun maju. Kita bersyukur kerana rundingan berlangsung dalam suasana saling mempercayai dan menghormati aspirasi rakyat,” katanya.

Beliau menegaskan bahawa PETROS tidak diwujudkan untuk menggantikan PETRONAS, sebaliknya untuk menyokong dan memperkukuh pentadbiran industri tenaga negeri dengan pendekatan yang lebih efektif dan berpaksikan kepentingan rakyat Sarawak sendiri. “Kedudukan PETROS kini bukan untuk menggantikan PETRONAS, tetapi untuk bersama-sama mengurus sumber tenaga negeri dengan lebih berkesan,” tegas beliau.

 

MA63 Sebagai Asas Rundingan: Bukan Lagi Dokumen Mati

Antara elemen paling penting dalam rundingan ini adalah penegasan bahawa kesemua keputusan dibuat berdasarkan semangat Perjanjian Malaysia 1963 (MA63). Anwar berulang kali menegaskan bahawa beliau tidak pernah menganggap MA63 sebagai dokumen usang, malah sebagai kontrak sosial dan politik yang wajib dihormati.

“Ini bukan soal politik, ini soal membela hak. Bila kita adil, rakyat akan merasa dihargai. Itulah semangat sebenar Gawai – perpaduan, kemajuan dan saling menghormati,” ujar Perdana Menteri dengan penuh semangat. Pernyataan ini sekaligus meletakkan MA63 kembali di tempat yang sepatutnya – bukan sekadar sebagai alat rundingan, tetapi sebagai prinsip yang menjadi asas pembentukan negara Malaysia yang bersatu dan berbilang wilayah.

 

Simbol Perpaduan dalam Sambutan Gawai

Ironinya, pengumuman bersejarah ini dibuat di tengah-tengah perayaan Gawai, sebuah perayaan yang sarat dengan nilai perpaduan, penghormatan terhadap alam dan warisan budaya Dayak. Dalam konteks ini, kata sepakat PETRONAS dan PETROS membawa makna yang jauh lebih besar – ia menjadi simbol bagaimana sebuah negara yang majmuk dan berbilang wilayah mampu mencapai muafakat tanpa paksaan, tanpa ugutan, dan tanpa prejudis.

Dalam perayaan yang menyatukan pelbagai etnik di Sarawak, pengumuman ini disambut dengan semangat kesyukuran dan harapan. Ia menunjukkan bahawa apabila suara rakyat didengar, apabila hak mereka diakui, maka perpaduan yang sejati dapat terjalin. Bukan perpaduan yang dibentuk melalui slogan kosong, tetapi melalui tindakan konkrit dan keputusan yang berlandaskan prinsip keadilan.

 

Implikasi kepada Masa Depan Industri Tenaga Negara

Dengan kata sepakat ini, landskap industri minyak dan gas Malaysia kini berdepan transformasi yang signifikan. Kerjasama PETRONAS–PETROS akan membuka ruang kepada pendekatan lebih bersifat tempatan dan berasaskan realiti negeri, tanpa mengorbankan prinsip kebangsaan. Ia juga menandakan berakhirnya era dominasi pusat dalam menentukan hala tuju sumber negeri tanpa rundingan.

PETROS dijangka memainkan peranan lebih besar dalam pengurusan projek, pemilikan aset, serta pengagihan hasil minyak dan gas di Sarawak. Model ini boleh menjadi contoh kepada negeri lain dalam menuntut autonomi berasaskan keupayaan dan keperluan, bukan semata-mata kerana tekanan politik.

Lebih penting lagi, pendekatan ini juga berpotensi memecah kebuntuan dalam rundingan MA63 yang telah berlarutan selama bertahun-tahun. Dengan adanya model kerjasama ini, kini terbuka ruang untuk menyelesaikan isu-isu lain yang berkaitan dengan pendidikan, kesihatan, dan pembangunan luar bandar.

Apa yang diumumkan di Kuching malam tadi bukan sekadar satu lagi memorandum persefahaman atau dokumen perjanjian. Ia adalah satu permulaan – permulaan kepada hubungan baru antara Kerajaan Persekutuan dan Negeri Sarawak yang berasaskan hormat-menghormati, kepercayaan dan keadilan. Dalam era Malaysia MADANI yang diperjuangkan Perdana Menteri Anwar Ibrahim, inilah wajah sebenar reformasi – bukan sekadar perubahan kosmetik, tetapi perubahan yang menyentuh dasar negara dan memberi makna kepada rakyat.

Di atas pentas budaya Gawai Dayak, dua entiti gergasi tenaga—PETRONAS dan PETROS—tidak lagi berdiri berseberangan. Sebaliknya, mereka kini berdiri bersama, melangkah seiring demi kemajuan Sarawak dan Malaysia secara keseluruhan. Dan dalam gema gong dan tarian tradisional, lahirlah satu lembaran baru dalam sejarah tanah air yang menyatukan adat, kuasa dan harapan rakyat.